Kültür
Kültür Ve Turizm > Kültür - 26 Ocak 2018 Cuma + - Yazdır
Malatya tarih boyunca çeşitli kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Aslantepe, Nemrut Dağı, Fırıncı Höyük, Ören Höyük, Kara Höyük, İsa Höyük, Morhamam Höyük gibi höyük yerleşimlerinin yanı sıra Akçadağ Levent vadisinde bulunan Kaya mezar odaları, Kral kabartması; Arapgir Onar kaya mezar odaları; Yazıhan’daki Ansır Mağaraları ve Yerleşimi; Battalgazi(Eski Malatya) Şehir surları, Karamildan Tepe; Darende’de Zengibar kale kapısı, Yeniköy Aslantaşlar ile Darende, Arapgir, Arguvan, Doğanşehir, Yeşilyurt, Yazıhan, Hekimhan, Akçadağ, Doğanyol’da bulunan tümülüsler ve mezar odaları arkeolojik alanlara örnek olarak verilebilir.Malatya’nın yerleşim tarihine ışık tutmaları yönüyle karakaya Barajı altında kalmış olan Cafer Höyük (Neolitik Dönem ile ilgili çok önemli buluntuları Malatya Müzesinde sergilenmektedir), Değirmentepe (M.Ö. 5000 yılarından itibaren yerleşim görmüştür. Mühürleri ile ön plana çıkmaktadır.), Köşgerbaba, Pirot Höyük gibi yerleşimlerden kurtarma kazısı yapılarak çıkartılan eserler Malatya Müzesinde sergilenmektedir.
Malatya ve ilçelerinde birçok dinsel ve kültürel taşınmaz kültür varlıkları da bulunur: Özellikle Arapgir, Hekimhan, Darende ve Battalgazi(Eski Malatya)’de cami, kümbet, çeşme, han, hamam, arasta, kervansaray vb. gibi selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemine ait eserler bulunur. Eski Malatya’daki Ulu Cami, mimarisi itibariyle görülmeye değer ender eserlerdendir. Yine Mustafa Paşa Kervansarayı ve Hekimhan’daki Taşhan önemli eserler arasındadır.
Geleneksel mimariyi yansıtması açısından Malatya’da merkezde iki katlı şahnişli (Çıkmalı Balkonlu), eyvanlı konutlar bulunmaktadır. Beşkonaklar’daki beşkonaklar ve diğer geleneksel konutlar önemlidir. Yine merkezde Karakaş Konağı ve diğer birçok mahallede i iki katlı konuk örnekleri mevcuttur. Yeşilyurt ve Gündüzbey, Darende ve Balaban, Pütürge’de de özgün örnekler vardır. Arapgir’deki yerin eğimine göre taş malzemeyle yapılmış bazen iki bazen de üç katlı olan konutlar da geleneksel mimari özelliklerin yaşatıldığı konut örneklerindendir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tüm illerin Kültür Envanteri’nin hazırlanarak bastırılması istenmiş olup, 2012 tarihinde hazırlıkları başlatılan Malatya Kültür Envanteri’nin basımı gerçekleştirildi. Malatya il ve ilçelerinde bulunan tüm taşınmaz kültür varlıkları İl Müdürlüğümüz ve Müze uzmanları tarafından yerinde görülerek , harita ve krokileri çizildi, fotoğrafları çekildi. Titizlikle sürdürülen çalışmaların ardından tasarlanarak son şekli verilen envanter bastırılarak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulları’na, Malatya milletvekillerine, tüm valiliklere, İlimize bağlı kaymakamlıklara, ilimiz ve ilçelerindeki kütüphanelere, Büyükşehir Belediye ve ilçe belediye başkanlıkları ile Jandarma komutanlıklarına dağıtıldı.538 sayfadan oluşan ve kuşe kâğıda basılan Kültür Envanterinin 1. bölümünde “Malatya’nın Coğrafi Yapısı ve Tarihçesi; Atatürk’ün Malatya’ya Gelişleri; Arslantepe Höyük ve Su Altında Kalan Taşınmazlar”, 2. Bölümünde ise taşınmaz kültür varlıklarının ilçelere göre sınıflandırılması ve haklarında bilgi verilmekte olup 3. bölümde ise Malatya fotoğrafları, terimler sözlüğü ve kaynakçayı içermektedir. Ayrıca her bölümde özet İngilizce bilgiler yer almaktadır.
Malatya Müze Müdürlüğü