Vali Aydın Baruş, Malatya Ticaret Borsasında düzenlenen "Malatya Kuru Kayısı Alım Fiyatının Açıklanması Programı" na katıldı.

Programa Vali Aydın Baruş, AK Parti Malatya Milletvekilleri Bülent Tüfenkci, Öznur Çalık, Ahmet Çakır, Hakan Kahtalı, MHP Malatya Milletvekili Mehmet Celal Fendoğlu, Toprak Mahsuller Ofisi Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Ahmet Güldal, Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, İlçe Belediye Başkanları, Ziraat Odaları Başkanları, Sivil Toplum Kuruluşları Başkanları ve muhtarlar katıldı.

“Bu gün Malatya için gerçekten çok önemli bir gün. Bu önemli günün ne kadar ehemmiyetli olduğunu da burada bulunan saygıdeğer misafirlerin kimliğinden anlıyoruz” diyerek sözlerine başlayan Vali Aydın Baruş, “ Milletvekillerimiz burada, Ziraat Odası Başkanlarımız burada, Belediye Başkanlarımız burada ve tüm Malatya basını burada. Böyle bir günde, böyle bir beraberliği sergilediğiniz için öncelikle sizlere çok çok teşekkür ediyorum. Malatya'nın bunlara ihtiyacı var her zaman.

Kayısının özel bir niteliği var, kayısı gerçekten Malatya insanı için, Malatya ekonomisi için, Malatya refahı için çok önemli bir konu. Yıllardır tartışılan, yıllardır gerektiği önem görmediği iddia edilen bir konu. Ancak bugün sevinçle şunu müşahede ediyoruz ki artık kayısının değerlendirilmesi konusunda Malatya çok önemli mesafeler aldı. İnşallah bundan sonraki süreçte de iyileştirmeler yapılarak artık Malatya insanının yüzü bundan sonra asılmayacak devamlı gülecek bunu ümit ediyoruz.  Kayısı Malatya için neden çok önemli? 1- Malatya ekonomisinde yıllık yaklaşık 300 milyon dolar ihracat değerine sahip bir üründen bahsediyoruz. 2- Malatya’nın tarım topraklarının %20'sini kaplayan bir bitkiden meyve ağacından bahsediyoruz. Malatya'nın tarım olanakları sınırlı yüzölçümünün yaklaşık %35'i işlenebilir tarımı yapılabilir topraklar, bu da az bir oran ve bu oranın düşük olmasından dolayı bu toprakları çok çok iyi değerlendirmemiz lazım. Bu topraklarda efektif ürünler üreterek çiftçimizi, üreticimizin refahını arttırmamız lazım. İşte kayısı bu efektif ürünlerin başında geliyor. Yıllardır Malatya insanına cebine giren paranın büyük oranda kayısı ticaretinden geldiğini görüyoruz. Bu önemi ifade etmek için birkaç rakamı sizlerle paylaşacağım. Bugün Malatya'da yaklaşık 8 Milyon kayısı ağacı var 8 Milyon kayısı ağacından yaklaşık her yıl 350 bin ile 400 bin ton yaş kayısı üretiliyor ve yaklaşık 100 bin ton kuru kayısı üretimi gerçekleşiyor. Yani Malatya'da bir nüfus başına yıllık yaş kayısı üretimi yaklaşık 400 ile 500 kilogram, kuru kayısı üretimi ise 100 ile 125 kilogram. Malatya insanının kayısıya yaklaşımı verdiği önem bu rakamlardan da çok iyi anlaşılmıştır zannederim. Gerçekten üç büyük önem olarak atfedeceğim Malatya Kayısısı, Malatya tarımının içindeki önemine binaen toplumsal refah açısından, toplumsal barış açısından çok büyük önem taşıyor. Bugün Türkiye’nin illerine baktığımızda sosyal adaletin nispeten dengeli sağlandığı illerin başında geliyor Malatya. Bunun temel sebebi de kayısıdır. Yani toplumun büyük çoğunluğunu ilgilendiriyor. Eğer çiftçimiz, üreticimiz, üretmiş olduğu üründen gerektiği geliri sağlayabilirse bu toplumsal barış ilânihaye devam eder. Onun içinde kayısı ürününün gerektiği değeri bulması ve çiftçimizin cebine giren miktarın her geçen gün artması değerlenmesi bizleri çok mutlu ediyor. Bu anlamda kayısı üzerine bu kadar düşürmesinin, bu kadar önem verilmesinin temel sebebini de açıklamış oluyoruz.

Kayısı ürününün gerektiği değeri bulması için başta gelen hususlardan birisi kayısının destekleme kapsamına alınmasıydı. Destekleme kapsamına alınması çalışmalarında Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı, Sayın Tarım ve Orman Bakanımızın Malatya’ya vermiş olduğu önem, Malatya insanına karşı olan sevgisi ve değerli Milletvekillerimizin çabası, Sivil Toplum Kuruluşlarımızın çabasıyla bugün artık kayısının destekleme alımı kapsamında fiyatının açıklanması aşamasına geldik. Emeği geçen herkese şükranlarımızı sunuyoruz, Allah razı olsun diyoruz. Malatya insanı bu iyiliği hiçbir zaman unutmayacaktır ve Malatya'nın tarihinde önemli bir gün olarak bugün addedilecektir. Yine kayısının değerlenmesi açısından çok önem taşıyan lisanslı depoculuk Malatya’da artık hayata geçiyor. Başlangıç safhasında ben göreve ilk geldiğinde Borsa Başkanımız bana geldiğinde lisanlı depoculuk çalışmalar yapmak üzere bir yere ihtiyaçları olduğunu söylemişti. Bu süreçte Organize Sanayi Bölgesinden kendilerine yer tahsisinde bulunduk. Organize Sanayi Yönetim Kurulu Üyelerimize çok teşekkür ediyorum. Orada çalışma başladı Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mustafa Varank’ın vermiş olduğu destekle birlikte Sayın Milletvekillerimizin desteği ile birlikte bu çalışma başladı. Daha sonraki süreçte Kalkınma Ajansı tarafından verilecek miktarın yeterli olmayacağı anlaşılınca Tarım ve Orman Bakanımızın desteğini istirham ettik ve Lidaş Şirketi vasıtasıyla bu yatırımın tamamlanması için çok değerli destekler verdiler. Türkiye Odalar Borsalar Birliği ile birlikte ortak oldukları Lidaş Şirketi vasıtasıyla Toprak Mahsuller Ofisimiz devreye girdi ve lisanslı depomuz artık tamamlandı. Çok büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz. Emeği geçen herkesten Allah razı olsun. Bu yatırımlar sayesinde Malatya’ya verilen bu önem sayesinde Malatya insanının yüzü daha fazla gülecek ve Malatya insanı bundan sonra toplumsal refahı artmış, toplumsal barışını da sağlamış bir şekilde hayatına devam edecek. Ben tekrar çalışmalarda emeği geçen ve bize desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen Sayın Tarım ve Orman Bakanımız Bekir Pakdemirli beyefendiye, tüm çalışanlarına, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü'ne teşekkür ediyorum. Sizlere de bugünkü programa iştiraklarınızdan dolayı teşekkür ediyorum, sevgi ve saygılarımı sunuyorum. Hayırlı olsun diyorum” dedi.

"Malatya Kuru Kayısı Alım Fiyatının Açıklanması Programı" na, Tarım ve Orman Bakanlığından video konferans yöntemiyle katılan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Toprak Mahsulleri Ofisine verilen görev doğrultusunda ilk kez kayısı alımı yaptıklarını belirterek, "2020 yılı 4 numara kuru kayısıyı kilogram başına kükürtlenmiş için 21 liradan, kükürtlenmemiş (gün kurusu) için ise 23 liradan alıyoruz." dedi.

Dünyada kayısı üretiminin 550 bin hektar alanda, yaklaşık 3,9 milyon ton olduğunu ifade eden Pakdemirli, "Ülkemiz 1 milyon 312 bin dekar alanda, ortalama 800 bin ton kayısı üretimiyle birçok üründe olduğu gibi kayısı üretiminde de dünyada birinci sırada yer almaktadır. 2002'de 315 bin ton olan kayısı üretimimiz, 2019 yılında yüzde 170 artış ile 847 bin tona ulaşmıştır." diye konuştu.

Bakan Pakdemirli, Türkiye'nin, dünyada kuru kayısı ihracatında birinci, taze kayısı ihracatında ise ikinci sırada olduğu bilgisini vererek, geçen yıl kuru ve yaş olarak 290 milyon dolarlık kayısı ihracatı yapıldığını ve toplam tarımsal ihracatın da yaklaşık yüzde 2'sinin bu ürünle gerçekleştirildiğini bildirdi.

Malatya'da 800 bin dekar alanda yapılan kayısı üretiminin 50 bin aileye gelir kapısı olduğunu vurgulayan Pakdemirli, şu değerlendirmede bulundu:

"2019 yılında, Malatya'da toplam kayısı üretimimiz 392 bin ton, kuru kayısı üretimimiz ise 88 bin ton olmuştur. Dolayısıyla Malatya'mız Türkiye'deki kayısının yüzde 46'sını, kuru kayısının da yüzde 80'den fazlasını üretmektedir. İçinde bulunduğumuz yıl ise yaşanan olumsuz iklim şartları nedeniyle kuru kayısı üretiminde geçen yılın bir miktar altında üretim beklemekteyiz." 

Bakan Pakdemirli, bakanlık olarak, kayısı üretiminin gelişmesi ve üründe katma değerin artması için önemli destekler sağladıklarına dikkati çekerek, "Dekara 19 liralık mazot-gübre desteğine ilave olarak, dekara 10 lira katı organik-organomineral gübre desteği veriyoruz. Dekara 35-70 lira organik tarım, 20-40 lira iyi tarım desteği veriyoruz. Kayısı üretiminde de standart fidan kullanımı için dekara 100 lira, sertifikalı fidan kullanımında ise dekara 280 lira destek sağlıyoruz. Küçük aile işletme desteği kapsamında dekara 100 lira destek vermekteyiz. Ayrıca kayısı üretiminde biyoteknik mücadele için dekara 50 lira destek sağlamaktayız." ifadelerini kullandı.

TMO-TOBB Tarım Ürünleri̇ Li̇sanslı Depoculuk AŞ'nin (LİDAŞ) modern altyapıya sahip Türkiye'nin ilk kuru kayısı lisanslı deposunun 5 bin ton kapasiteyle lisansını alarak perşembe günü faaliyetlerine başladığını belirten Pakdemirli, şunları kaydetti:

"Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından TMO'ya verilen görev doğrultusunda kayısıyı ilk defa alıyoruz. O nedenle bu önemli günde tüm Malatya gibi bende çok heyecanlıyım. 2020 yılı 4 numara kuru kayısıyı kilogram başına kükürtlenmiş için 21 liradan, kükürtlenmemiş (gün kurusu) için ise 23 liradan alıyoruz. Bu çerçevede, gün kurusu üretimini artırmak, kükürtlemeyi azaltmak ve ihracat potansiyelini yükseltmek amacıyla gün kurusuna biraz fazla fiyat verdik. Buradan, kuru kayısı fiyatını 21 liranın altına düşürmemekte kararlı olduğumuzun altını özellikle çizmek istiyorum. TMO, üreticilerimiz tarafından arz edilecek kuru kayısının tamamını alabilecek bütçeye ve depo kapasitesine sahip olarak devreye girmektedir."

TMO'nun lisanslı depoda alımlara başladığı bilgisini veren Pakdemirli, lisanslı depolar üzerinden yapılan alımlarda yüzde 2 stopaj vergisiyle %2 SGK prim kesintisi muafiyeti olduğu düşünüldüğünde, üreticilerin ton başına yaklaşık 85 kuruş ilave kazancının olacağını da kaydetti.

Bakan Pakdemirli, TMO'nun kayısı alımının hem fiyatlara hem de ihracata istikrar getireceğini bildirdi.